การที่ได้เป็น Manager มาหนึ่งปีทำให้ได้รู้ชัดว่าทำไมพี่ๆหลายคนถึงชอบบอกว่า พอเราเติบโตขึ้นในสายอาชีพ สิ่งที่ยากที่สุดไม่ใช่เนื้องานหรือการมี technical skills ที่ดีอีกต่อไป (คือจริงๆมันก็ต้องยังมีอยู่นะ) ทว่ากลับกลายเป็นเรื่องคนหรือการมี people skills ที่เจ๋งเจี๊ยบจ๊าบ ซึ่งฉันพ่ายแพ้อย่างราบคาบและผ่านประสบการณ์ที่หนักหน่วงที่สุดของชีวิต แต่นั่นก็คือบทเรียนที่ดีที่สุดของการบริหารคนที่ฉันได้รับ ป.ล. สำหรับคนที่ยังไม่ได้อ่านตอนแรกของ series บทเรียนของ Manager มือใหม่ – หน้าที่และทักษะของคนที่พร้อมแบกโลกไว้ทั้งใบ ตามไปอ่านกันที่ link นี้ได้เลยค่ะ หมายเหตุตัวโตๆ: บล็อกนี้ไม่ตั้งใจจะพาดพิงหรือกล่าวโทษใครทั้งสิ้น ฉันเขียนเพื่อที่จะจดจำบทเรียนนี้ไว้เป็นรางวัลที่ดีที่สุดกับชีวิตที่ผ่านมันมาได้ ขอให้เพื่อนๆอ่านเพื่อผลประโยชน์ในการทำงานเท่านั้นและไม่ดราม่าจ้า ปูเรื่อง เนื่องจากทีมของฉันที่เล็กอยู่แล้ว มีคนลาออกพร้อมกันจนทีมเหลือกันแค่ 3 คน (ฉันและน้อง junior อีก 2 คน) ประกอบกับเป็นช่วงขาขึ้น โปรเจคหลั่งไหลเข้ามามากมายจนแทบจะกางเต๊นท์นอนอยู่ที่ทำงาน เลยทำให้มีการรับคนเข้ามาพร้อมกันทีเดียว 5 คน โดยเกือบทั้งหมดไม่เคยทำงานประเภท consulting มาก่อน ช่วงนั้นฉันดูแลหลายโปรเจคมากและแต่ละโปรเจคค่อนข้างซับซ้อน ต้องดูน้องๆ 4-5 คนไปพร้อมๆกัน ไม่นับงานขายที่มาอีกเป็นระยะๆ เรียกได้ว่าเป็น 4 เดือนที่หนักที่สุดในชีวิต กลับตีสองตีสาม ประชุมเก้าโมง ทั้งขับรถทั้งบินไปสัมภาษณ์ลูกค้าที่ต่างจังหวัด ยิ่งกว่านักร้องลูกทุ่งเดินสายร้องเพลง ...

ปี 2018 ถือเป็นปีทองของฉันโดยแท้จริง ความฝันข้อใหญ่ๆของฉันเป็นจริงพร้อมกัน 2 อย่าง คือได้รับการตอบรับให้ไปเรียนต่างประเทศ และการได้เลื่อนตำแหน่งเป็น Manager ตอนที่ยังเป็นน้องน้อยในทีม เวลาแหงนคอมองพี่ Manager ในโปรเจคของตัวเองแล้วรู้สึกถึงความเท่ ความยิ่งใหญ่ ความเกรียงไกร และอำนาจ (ตกลงทำงานหรือจะไปรบ) เวลาที่เห็นพี่เค้าตัดสินใจ แก้ปัญหาให้น้องๆในทีม รับมือกับลูกค้า ฉันก็ได้แต่คิดในใจว่า ซักวันหนึ่งฉันจะต้องยืนอยู่ตรงจุดสุดคูลนั้นให้ได้ และแล้วหกปีผ่านกับน้ำหนักที่ขึ้นมาเกือบห้าโล (เกี่ยวไหม) ฉันก็ทำสำเร็จ วันที่ 1 June 2018 นางสาวเจนเข้ารับตำแหน่ง Manager และได้ที่จอดรถเป็นของตัวเองที่ตึกในวัย 27 ปี เท่ซะไม่มี อายุเฉลี่ยของพนักงานในตำแหน่ง Manager ในบริษัทของฉันอยู่ที่ประมาณ 30-35 ปี ฉันในตอนนั้นยังถือว่าเด็กที่สุดแม้กระทั่งในระดับ Assistant Manager ด้วยซ้ำ โหย ยิ่งเท่เข้าไปใหญ่ ภูมิใจไปสิบวันแบบที่ไม่ได้เฉลียวใจเล้ยว่ากำลังจะเจอกับอะไร เนื่องในโอกาสเกือบถึงการครบรอบ 365 วันของการเอาตัวรอดในตำแหน่งนี้ จึงถือเป็นฤกษ์งามยามดีของการตีแผ่ความสะบักสะบอมจนน้ำหนักที่สะสมมาตั้งแต่เริ่มทำงานลดไปจนเกือบเหลือเท่าเดิม ได้บทเรียนและทักษะมากมายให้เติบโตไปใกล้ความเป็นผู้หญิงแก่ เอ้ย เก่ง ได้อีกขั้น หน้าที่และทักษะของผู้แบกโลกไว้ทั้งใบ Manager หรืออีกชื่อเรียกคือ ‘บุคคลผู้แบกโลกไว้ทั้งใบ’ วันๆ ...

10 เดือนที่แล้ว ยังจำได้ถึงวันที่เจ้านายคนปัจจุบันชวนให้ย้ายมาทำงานด้วยกัน วันนั้นบอกแกไปว่า “พี่คะ แต่ background เจนเป็น IT นะ” ส่วน boss ท่านก็ตอบกลับมาสบายๆว่า “เอาน่า มาสัมภาษณ์ก่อน เดี๋ยวดู resume ให้” หลังไปสัมภาษณ์กลับมา แล้วข่าวคราวเงียบหายไปเป็นเดือนๆ ฉันยังคิดอยู่เลยว่าคงจะนกแน่ๆ แต่ในที่สุดก็ได้รับการติดต่อว่า คุณได้รับโอกาสนี้ค่ะ คำเตือน บทความนี้ยาวมากก โอกาสที่ว่าถือเป็นโอกาสที่หาได้ยากยิ่งกับการเปลี่ยนงานครั้งนี้ เพราะเป็นการเปลี่ยนใน 2 แกนหลักๆ คือ เปลี่ยน #1 คือการเปลี่ยนสายอาชีพ จากการทำ IT Consulting ไปเป็น Management Consulting ถามว่ามันแต่ต่างขนาดนั้นเลยหรอ คำตอบคือ ต่างมากกกก ต่างค่อดดดด เรียกว่า technical skills เปลี่ยนเกือบทั้ง set สิ่งที่เคยทำ เคยรู้ เดี๋ยวนี้แทบจะไม่ได้งัดขึ้นมาใช้ กลายเป็นความรู้ก้นกรุที่ทำท่าจะสลายไปตามกาลเวลา เปลี่ยน #2 คือการเปลี่ยนตำแหน่ง จาก Senior Consultant ไปเป็น Assistant ...

สัปดาห์ที่ผ่านมาเป็นการทำงานที่เหนื่อยที่สุดตั้งแต่เริ่มต้นทำงานมา (ซึ่งอีกไม่กี่เดือนจะครบ 6 ปี) ฉันขอเรียกมันว่า “สัปดาห์ร่างแหลก” เพราะรู้สึกได้ถึงความร่างทรุดอย่างแท้จริง เลยขอบันทึกไว้เป็นความทรงจำดีๆ (หราา) ความภูมิใจเล็กๆ อาจจะไม่ได้ได้ข้อคิดมาก แต่ยังไงก็อยากเขียนเก็บไว้ ฉันเปลี่ยนงานอีกแล้วนะ (หลังจากเขียนบล็อกก่อน “การลาออกครั้งแรก” ครั้งกระโน้น) เป็นการเปลี่ยนงานโดยเปลี่ยนสายงานไปด้วย + เลื่อนตำแหน่งกระเถิบขึ้นอีกนิด ดังนั้นไม่ต้องถามหาความท้าทาย 9 เดือนที่ผ่านมาไม่มีวันไหนไม่ตื่นเต้น ทั้งงานที่ไม่เคยทำ ปกติเคยทำงานทีละโปรเจคแต่เดี๋ยวนี้มาตรฐานคือ 3 สูงสุดคือ 6 และเจ้านายที่เป็นมหาบอสเทพที่แท้ทรู (ต้องขอบคุณท่านเจ้านายที่ให้โอกาสและขอโทษที่ทำให้เอือมระอากับความง่อยเป็นระยะมา ณ ที่นี้) ซึ่งเดี๋ยวค่อยมาเม้าท์มอยกับงานใหม่ทีหลัง เพราะสามารถเขียนเป็นวิทยานิพนธ์ได้เลยมั้ง  ตอนนี้มาดูคุณลักษณะกันก่อนว่า “สัปดาห์ร่างแหลก” ของฉันเป็นแบบไหน งานที่ไม่เคยทำมาก่อน – ซึ่งจริงๆอันนี้ปกติ จากประสบการณ์สิบกว่าโปรเจคใน 9 เดือนที่ผ่านมาแทบจะไม่ซ้ำกันเลย ทำงานเพื่อนร่วมงานที่มาจากสาขาที่สิงคโปร์ – อันนี้ก็เคยทำมาแล้ว แต่คราวนี้จะไม่มีคนไทยเลย หมายฟามว่า อิงลิช 24 ชั่วโมง เป็น co-team กับลูกค้าญี่ปุ่นที่มาจากบริษัทแม่ที่โตเกียว – เริ่มยาก เนื่องด้วยข้อจำกัดทางภาษาอังกฤษของลูกค้า และภาษาญี่ปุ่นของฉันที่พูดได้แต่ โออิชิ ระยะโปรเจคที่สั้นเทียบกับจำนวนงาน – ...

ขอตั้งชื่อสวนกระแสเล็กน้อย เนื่องจากยังไม่เคยคิดจะลาออกจากการเป็นลูกจ้างและยังคงรื่นเริงกับการเป็นมนุษย์เงินเดือนอยู่ วันนี้จึงอยากบันทึกประสบการณ์การลาออก ‘ครั้งแรก’ หลังจากกลั่นกรองตกผลึกกับตัวเองมาซักพัก ไม่เคยมีความคิดจะย้ายงานอัพเงินอะไรมาก่อนเพราะอัตราการขึ้นเงินเดือนของที่เก่าค่อนข้างเยอะ ตั้งใจว่าจะอยู่ต่อไปเรื่อยๆจนกระทั่งไปเรียนต่อปริญญาโทแล้วค่อยว่ากัน ประกอบกับ career path ค่อนข้างชัด มีโอกาสเติบโตสูงเลยไม่ได้คิดอยากย้ายไปไหน ถ้ามันดีจริงทำไมถึงลาออก?   เรื่องมันเริ่มตอนพ่อป่วยหนัก นอนอยู่โรงพยาบาลแถวบ้าน ส่วนตัวฉันทำงานและเช่าหออยู่ในเมือง งาน consult หนักเป็นธรรมดา อันนี้เรารู้กันดี ทำให้ฉันมีเวลาไปเฝ้าพ่อน้อย ตกเฉลี่ย 1-2 ครั้งระหว่างอาทิตย์ แม้ว่าวันเสาร์อาทิตย์จะไปอยู่เต็มวัน แต่เทียบกับแม่และน้องชายที่อยู่แทบ 24×7 โดยเฉพาะน้องชายที่ใกล้เข้ามหาลัย ต้องอ่านหนังสือสอบแอดมิดชั่น ก็ถือว่าตัวฉันเองเห็นแก่ตัวมาก นี่คือความผิดกระทงแรก… มันคือความผิดและความเสียใจที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในชีวิต ถ้ามีไทม์แมชชีนจริงๆ จะย้อนเวลากลับไปลางานยาว และอยู่กับพ่อให้ได้มากที่สุดจนวาระสุดท้ายของชีวิตท่าน พอพ่อเสียได้ไม่ถึงเดือน ฉันดันลางานสองเดือนไปโครงการแลกเปลี่ยนต่างประเทศที่ได้รับคัดเลือกตั้งแต่พ่อยังไม่ทรุด ปัญหาอยู่ที่ ทำไมตอนนี้ดันลาได้? แล้วแม่ที่เสียใจจนต้องไปหาจิตแพทย์ ใครดู? คำตอบคือน้องชายที่เพิ่งสอบเข้ามหาลัยแถวบ้านได้ และอยู่ในระหว่างปิดเทอมรอเรียน โครงการในฝันของนักล่าทุนทุกคน สำหรับฉัน มันคือความทรมานที่ต้องถามตัวเองซ้ำๆทุกวันว่า ตัวฉัน…มาทำอะไรที่นี่? พอกลับมาทำงานก็กลับเข้าสู่ลูปเดิม คืออยู่หอในเมืองวันจันทร์ถึงศุกร์ ทำงานหนัก เหนื่อย เสาร์อาทิตย์กลับมาบ้านก็อยากนอนอยากพัก แต่พอเจอหน้าแม่ก็โดนบ่น ตัดพ้อต่อว่านู่นนี่ พูดถึงตอนดูแลพ่อตอกย้ำให้รู้สึกผิด กลายเป็นว่าวันเสาร์อาทิตย์ไม่ใช่วันที่ฉันตั้งตารออีกต่อไป เป็นวันที่ต้องกินยาแก้ปวดหัวอย่างน้อยสี่เม็ดทุกครั้งที่กลับบ้าน ความทุกข์จากการทะเลาะ ความรู้สึกผิด ...

หลังจากที่เคยเล่าว่าอาชีพที่ปรึกษาหรือ consultant (ต่อจากนี้จะขอเรียกสั้นๆว่า consult) คืออะไรและมีข้อดีข้อเสียอย่างไร ใน post นี้ขอเล่าถึงทักษะจำเป็นที่ต้องมีติดตัวไว้ถ้าหากคิดจะเป็น consult ค่ะ 1.Analytical skills (Extremely High) Analytical skills หรือทักษะการคิดวิเคราะห์ เป็นทักษะอันดับหนึ่งที่ consult ทุกคนจะต้องมีในระดับที่สูงมากๆ (ใส่ดอกจันไปเลยสามล้านดวง) ลองจินตนาการถึงวันแรกของโปรเจค เดินเข้าไปในบริษัทลูกค้า กวาดตามองไปรอบๆแล้วจะเห็นว่ามีคอมพิวเตอร์และเอกสารมากมายเต็มไปหมด นั่นแหละค่ะ ข้อมูลที่คุณต้องเลือกเก็บและนำเอาไปวิเคราะห์เพื่อได้ solution ออกมาเสนอลูกค้า ดังนั้นการเป็น consult ที่ดี ไม่ว่าจะเป็น junior หรือ senior จะต้องสามารถทำงานกับข้อมูลจำนวนมากได้ ขอแบ่งตามลำดับขั้นการทำงานดังนี้ – Data Collection ก่อนที่จะไปถึงการวิเคราะห์ข้อมูล เราต้องรู้วิธีได้มาซึ่งข้อมูลที่เราอยากจะได้ก่อน อาจจะเป็นการสัมภาษณ์ ขอดูเอกสาร สังเกตการณ์ ทำ survey ฯลฯ ฉันเคยเจอทัังกรณีที่ได้ข้อมูลมามากเกินไปจนไม่รู้จะวิเคราะห์ส่วนไหนดี กรณีได้ข้อมูลมาไม่ตรงกับที่ต้องการ ก็ต้องหาวิธีอธิบายให้ลูกค้าฟังอย่างง่ายๆว่าสิ่งที่เราต้องการคืออะไร เวลารับข้อมูลมาต้องกลั่นกรอง ตัดและลดทอนอคติและอารมณ์ของผู้ให้ข้อมูลออกไป หรือกรณีไม่ได้ข้อมูลเลย ซึ่งอาจเกิดจากกลุ่มลูกค้าที่เราทำงานด้วยไม่รู้ว่าข้อมูลอยู่ตรงไหน ใครเป็นเจ้าของข้อมูล หรือคิดว่าข้อมูลสำคัญ (confidential) เกินกว่าที่จะให้เราได้ ดังนั้นเราต้องให้เหตุผลที่หนักแน่นพอว่าจะเอาข้อมูลไปทำอะไร เพื่ออะไร และหากขอข้อมูลเป็นจำนวนมากจากหลายหน่วยงาน ...

Post นี้เกิดจากความคิดริเริ่มของอาจารย์ท่านหนึ่งในภาควิชา ที่ต้องการให้นักศึกษาที่กำลังจะจบหรือกำลังหาที่ฝึกงานมีความรู้และเตรียมตัวเข้าร่วมกับบริษัทข้ามชาติขนาดใหญ่ อาจารย์ท่านนี้จึงเชิญชวนให้รุ่นพี่ที่กำลังทำงานอยู่ในบริษัทเหล่านี้ร่วมแบ่งปันประสบการณ์ให้น้องๆ อาจารย์ท่านน่ารักจริงๆ ชอบความเอาใจใส่เด็กๆของท่านมาก

ปฎิเสธไม่ได้ว่าลูกค้าคือผู้มีพระคุณ ผู้เป็นแหล่งรายได้และทำให้อาชีพพวกเรามั่นคง การปราศจากลูกค้าคือความหายนะของธุรกิจ เพราะอาจจะได้ถูกเนรเทศออกมาวิจัยฝุ่นกันทั้งบริษัทได้ ในชีวิตการทำงานของฉัน เจอลูกค้าหลากหลาย ทั้งแบบดีแสนดี และแบบที่อยากจะเหรียญไปขูดรถสักรอย 2 รอย ไม่ได้เก็บกดอะไร แต่วันนี้ขอพูดถึงประเภทของลูกค้าน่ายี้ที่เคยพบพานมาในชีวิตซักหน่อย อาจจะตรงใจคนที่ทำงานในบทบาทของ “ผู้ขาย” หรือเรียกเท่ๆว่า “vendor” หรือจะเรียกให้ง่ายกว่านั้นคงเป็น “เบ๊” นั่นเอง

เมื่อเร็วๆนี้ได้สัมผัสวันที่งานไม่เร่ง ไม่มีประชุมตอนบ่าย ไม่มี conference call ใดๆทั้งสิ้น เป็นวันมหัศจรรย์นานๆมีที เลยถือโอกาสพารุ่นน้องในมหาลัยที่เพิ่งเข้ามาทำงานที่เดียวกันไปเลี้ยงช่วงกลางวัน (ถือว่าเป็นเด็กที่โชคดีมาก เพราะปกติฉันค่อนข้างประหยัด สมถะ อดออม = งก) ระหว่างนั่งทานข้าว น้องๆถามแบบค่อนข้างกังวลว่าจะทำงานได้ไหม เห็นมีแต่พี่ๆที่ทำงานบ่นว่างานยาก งานหนัก อีกทั้งมีแต่คนขู่ (รวมทั้งฉัน) ว่าช่วงเข้ามาใหม่เป็นช่วงฮันนีมูน ต้องเก็บเกี่ยวความหฤหรรษ์ให้ได้มากที่สุดเพราะช่วงเวลาแบบนี้จะไม่มีอีกแล้ว

ปัญหาจะเกิดทุกครั้งเมื่อมีคนถามว่า “ทำงานอะไรอยู่ตอนนี้” พอบอกว่าเป็น “consult” เกือบ 100% ที่คนฟังจะทำหน้างงๆ หยุดคิดนิดนึง แล้วถามต่อว่า “มันคืออะไรล่ะ?!?” ก็นั่นสินะ มันคืออะไรกันแน่